در روزگار کنونی که افکار عمومی به سمت و سوی فضای مجازی رفته و همه افراد سعی بر این دارند کسب و کار خود را از طریق فضای مجازی مدیریت کنند، این امر باعث شده عموما ساعات کار مشخصی را برای خود قائل نباشند و ساعات خواب و بیداری جایشان با یک دیگر عوض شده. این بهم ریختگی ساعت خواب و بیداری، پیش زمینه ایی برای ابتلاء به افسردگی است. از همین روی علوم پزشکی برای پیشگیری از یک معضل همگانی، بدنبال تشخیص علائم افسردگی و راه های درمان خانگی، جهت آسانتر کردن درمان افسردگی و کم کردن آمار آن در جامعه است.

علائم افسردگی

دانستن علائم افسردگی و راه های درمان خانگی به تشخیص و درمان افسردگی در ما و اطرافیان کمک زیادی می‌کند تا نسبت به درمان هر چه سریع تر افسردگی اقدام نماییم.

در ادامه به ۱۲ مورد از مهم‌ترین نشانه‌های افسردگی اشاره می‌کنیم:

1. احساس غم، پوچی و ناامیدی
2. از کوره در رفتن و رنجیدن از مسائل پیش‌پاافتاده.
3. بی‌علاقه‌گی و بی‌میلی به کارهایی که قبلاً برایمان جالب بوده.
4. اختلال خواب (کم‌خوابی یا زیاد خوابیدن)
5. احساس خستگی یا کمبود انرژی حتی بدون انجام کار سنگین
6. تغییرات شدید در اشتها و وزن (کم و زیاد شدن اشتها بدون دلیل و یا چاقی و لاغری‌ ناگهانی)
7. اضطراب و بی‌قراری
8. عذاب وجدان یا احساس گناه برای کارهای کوچک گذشته.
9. کاهش تمرکز، کم شدن قدرت حل مساله
10. کاهش قدرت تصمیم‌گیری
11. فکر کردن به مرگ و خودکشی
12. دردهای جسمی بدون دلیل مشخص

دلایل ابتلا به افسردگی

دلایل مختلفی برای ابتلا فرد به افسردگی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها می پردازیم:

• ژنتیک: برخی از پزشکان بیماری افسردگی را یک بیماری ژنتیکی می‌دانند. در واقع وجود افسردگی در خانواده می‌تواند دلیلی برای افسرده بودن افراد دیگر خانواده باشد. 
• مرگ عزیز: مرگ یک عزیز یا از دست دادن یک دوست می‌تواند غم بسیار بزرگی را متحمل فرد کند، در این شرایط زمینه برای افسرده شدن فرد مهیا است. 
• مشکلات شخصی: مشکلات شخصی با خانواده، همسر، دوستان و… می‌تواند زمینه را برای افسردگی فرد آماده کند.
• مصرف دارو: داروهای بسیاری هستند که مصرف آن می‌تواند موجب افسردگی خفیف و شدید در فرد شود. داروهای ضد ویروسی، آلفا و… خطر ابتلا به بیماری افسردگی را افزایش می‌دهند.
• استفاده از مواد مخدر: استفاده از مواد مخدر و اعتیاد آور می‌تواند میزان افسردگی را تا حدود ۳۰ درصد افزایش دهد. در حال حاضر بیش از نیمی از افرادی که اعتیاد دارند به افسردگی مبتلا هستند. 
• استرس و اضطراب: استرس و اضطراب روزانه و ناشی از کار، در بلند مدت می‌تواند موجب افسردگی در فرد شود.
• چاقی زیاد: یکی از عوامل ابتلا به افسردگی است، خصوصا افرادی که مزاج خشک دارند. سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک این گروه از افراد در مواجهه با افزایش حجم اندام درست عمل نکرده و فرد در ابتدا به فشار خون، سپس قند خون و در ادامه به افسردگی مبتلا می شود.
• کم خونی: در اکثر مواقع کم خونی عامل اصلی و شروع ابتلا به افسردگی را رقم می زند. زمانی که آنزیم های خون به قدر نیاز در بدن نباشد یا اخلاط تشکیل دهنده خون، نسبت ترکیب خود را از دست بدهند، اعضاء رئیسه، خون متناسب با مزاج خود را دریافت نمی کنند و در ادامه به بیماری هایی منجر می شود که افسردگی از جمله این بیماری ها است.

نکته: افراد چاقی که به افسردگی مبتلا می شوند؛ بهترین راه درمان افسردگی برای آن ها ورزش می باشد.

معمولا در این حالت فرد افسرده با کم خونی مواجه است، از همین روی پیاده روی و ورزش باعث می شود بلغم انباشته در اندام به خون تبدیل شده و علاوه بر درمان کم خونی، افسردگی تا حد زیادی از بین می رود.

امام صادق علیه‏‌السلام: “هر کس تن‏درستی‏‌اش بر بیماری‏‌اش چیرگی داشته باشد و دارو بنوشد، به زیان خویش، اقدام کرده است.

استفاده از داروهای ضد افسردگی یا جریان الکتریسیته برای درمان افسردگی

برای درمان بیماری افسردگی از شیوه های مختلفی استفاده می‌کنند، نوع استفاده از شیوه های مختلف به شدت افسردگی و نوع اختلال بستگی دارد. در واقع شیوه های درمان افسردگی روی کتاکولامین‌ها چون نوراپی نفرین و سروتونین مغز تاثیر می‌گذارد.

• یکی از این روش ها، استفاده از داروهایی که برای درمان افسردگی استفاده می‌شود کتامین نام دارد. از این دارو بیش از نیم قرن است که برای بیهوشی عمومی در عمل‌های جراحی استفاده می‌کنند، البته دوز پایین این دارو می‌تواند درمان کننده بیماری افسردگی باشد.

کتامین به قدری سریع عمل می‌کند که بسیاری از افراد پس از مصرف آن تنها در عرض چند ساعت احساس خوبی می‌کنند. در حالی که بسیاری از داروهای درمان افسردگی برای اثرگذاری به بیش از ۴ هفته زمان نیاز دارند.

• • پزشک از دو روش برای استفاده کتامین استفاده می‌کند،

روش تزریق داخل رگ و اسپری بینی. هر دو این روش ها باید به تجویز پزشک و توسط خود پزشک انجام شود، معمولا پزشک برای هر فردی سه بار در هفته دوز مشخصی از کتامین را تزریق خواهد کرد. دوز کتامین تزریق شده با شدت افسردگی و علائم فرد بیمار ارتباط مستقیمی دارد.

معمولا بعد از ۶ تا ۸ تزریق کتامین باید حال فرد مراجعه کننده در مقایسه با گذشته بهبود پیدا کرده باشد. در غیر اینصورت کتامین نتوانسته موثر عمل کند و پزشک باید دوز آن را بیشتر کند.

عوارض مصرف دارو

داروهایی که جهت درمان افسردگی تجویز می شوند عموما خواب آور بوده و فرد مبتلا، پس از مصرف دارو گیج و خواب آلود می شود. این خواب آلوده گی سبب می شود فرد از اتفاقات پیرامون خود غافل شده و یک آرامش زود گذر را تجربه کند. این عمل بدلیل مصرف دارو بارها و بارها صورت می پذیرد و فرد هیچ گونه تنش یا درگیری عصبی هر چند کوچک را تجربه نمی کند که دوری از این تنش ها باعث ضعیف تر شدن اعصاب می گردد. صحبتم را با یک مثال تکمیل می کنم؛

فرد ورزشکاری که در زمان اوج آمادگی جسمانی به راحتی توان بلند کردن یک وزنه صد کیلویی را داشته باشد، چنانچه مدتی تمرین نکند، بلند کردن همان وزنه برای او مشکل می شود و اگر این تمرین نکردن ادامه پیدا کند، بلند کردن وزنه صد کیلویی برای او محال است.

در مورد اعصاب نیز همین امر صدق می کند و دوری از اتفاقات پیرامون به سبب مصرف داروهای خواب آور، منجر به ضعف بیشتر اعصاب می شود.

• روش دوم استفاده از الکترو شوک مغزی است که برای استفاده از این دستگاه، پزشک بیمار را کم تر از ۱ الی ۲ دقیقه بی هوش کامل می کند؛ بعد از بی هوشی جریان خفیف الکتریسیته از طریق پروب هایی که به دو طرف پیشانی بیمار وصل می شود و بعد از فشار دادن دکمه دستگاه، شوک مغزی  کم تر از یک دقیقه برای فرد ایجاد می  گردد.

معایب استفاده از جریان الکتریسیته

به گفته متخصصین و خبرگان این علم، در اگثر موارد استفاده از جریان الکتریسیته، واکنش مد نظر پزشک از فرد تحت درمان دیده نمی شود و شخص علاوه بر مشکلات عصبی شدیدتر، به مشکلات جسمی نیز دچار می شود.

داروهای گیاهی مناسب درمان افسردگی

گیاهان دارویی مناسب افسردگی در طبیعت به وفور یافت می شوند که می توان با تشخیص مزاج فرد، داروی مناسب حال ایشان تجویز کرد.

عوارض مصرف داروهای گیاهی

بر خلاف دیدگاه عموم مردم به گیاهان دارویی، باید خاطر نشان کرد که این گیاهان بعضا عوارض بسیار زیادی دارند و گاهی نیز می تواند منجر به مرگ فرد شود.

پس از تشخیص علائم افسردگی و راه های درمان خانگی آن، اکثر افراد گیاهان گرم مزاج را تجویز یا مصرف می کنند و این امر گاهی با مزاج اعضاء رئیسه اندام سازگاری ندارد. بعنوان مثال افرادی که مزاج گرم و خشک دارند و سوء مزاج بلغم در آنها دیده می شود، بنا بر نسبت زیاد یا کم بودن گرمی یا خشکی شخص، گیاه بابونه با مزاج آن ها سازگاری نداشته و مشکلات عصبی بیشتری را به همراه دارد.

گاهی استفاده از جویدنی ها منجر به ابتلاء سوء مزاج گرم مغز می شود و برخی از افراد پس از استفاده، راهی بیمارستان شده اند و علاوه بر تشدید افسردگی، سردرد های شدید را باید تحمل کنند.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی از دیدگاه طب سنتی، یکی از بهترین شیوه های تشخیص علائم افسردگی و راه های درمان خانگی افسردگی است. طب سنتی ماساژ را به عنوان یک روش سالم و عالی به جهت تشخیص و درمان افسردگی های شدید می داند.

در جلسات ماساژ درمانی از انواع روغن های درمانی و تکنیک های خاص استفاده می شود. تحقیقات نشان داده ماساژ علاوه بر کاهش اضطراب موجب درمان انواع بیماری های مفصلی نیز می شود.

دارو های گیاهی، ماساژ درمانی و … ممکن است باعث درمان شخص شود، اما با این حال بهتر است شخص بیمار در مصرف دارو های ضد افسردگی زیاده روی نکند و حتما با پزشک خود در ارتباط باشد.

در استفاده ار زوغن جهت ماساژ در بیماریهای اعصاب، بهتر است از روغن هایی استفاده نمود که علاوه بر گرما بخشی به اندام، بدلیل بوی مطبوعی که دارند باعث تسکین اعصاب و شادی آور نیز باشند. از همین روی بهتر است از روغن های ترکیبی سازگار با یک دیگر استفاده نمود.

هنگام استفاده از روغن جهت ماساژ می بایست حتما مزاج شخص را مد نظر گرفت و روغن را متناسب با خصوصیات مزاجی فرد انتخاب کرد.

درمان افسردگی به وسیله رایحه

از توصیه های اکید در دین مبین اسلام، خوش بو بودن فرد مسلمان است. استفاده از عطور خوش بو و در صدر آن ها گلاب، یکی از موثرترین راه کارهای پیشگیری از افسردگی به حساب می آید.

قرار دادن گلاب در یک ظرف دهان گشاد در محل خواب یا محیط کار، رایج ترین توصیه ایی است که به مبتلایان به افسردگی می شود. اما گاهی برخی افراد بوی خوش گلاب برای آن ها قابل تحمل نبوده و نسبت به آن واکنش خوبی نشان نمی دهند. این افراد به دلیل داشتن مزاج گرم مغز، از بوی عطور گرم منفعت نبرده و بیشتر زیان می بینند.

بهترین راه برای تشخیص بوی مناسب با حال فرد این است که خود شخص عطور متفاوت را امتحان کند تا تشخیص دهد کدام یک از آن ها مناسب مزاج یا باعث رفع سوء مزاج وی می شود.

گاهی عطرها با بوهای مصنوعی ساخته می شوند که این امر موجب از بین رفتن تاثیر دارویی عطر می شود.

برای بهتر و بیشتر استفاده بردن از بوی عطر، بهتر است از جوهر گیاهان استفاده شود. جوهر گیاهانی چون نعنا، سیب، یاسمین و … می توانند نتیجه بهتری را از خود باقی بگذارند.

بهترین راه درمان افسردگی

تغییر برنامه غذایی و رفتار ها می توانند کمک شایانی به روند هرچه سریع تر افسردگی کنند.

پرهیز از رفتارهای سرد مانند گوشه گیری و در تنهایی به سر بردن.

خوردن غذاهایی که خون ساز هستند و گرما بخشی مناسبی را به اندام دارند.

قرار گرفتن در حالتی که به صورت سجده کردن است، به صورتی که زاویه بین مچ پا و ران نود درجه باشد.

حفظ متن هایی که می تواند حال خوشی را القا کند در یک مدت زمان مشخص. به گونه ایی که فرد خود را مقید به حفظ در این مدت بداند. مانند: سوره های قرآن و اشعار زیبایی که لحن دلنشینی دارند.

گوش دادن به موسیقی هایی که می تواند حال خوبی را به دنبال داشته باشد. البته با صدای ملایم. بهترین موسیقی، موسیقی های سنتی ایرانی هستند که مزاج گرم و تر دارند.

دوری از گوش دادن موسیقی های رپ و از این دسته آهنگ ها.

آن دسته از عزیزانی که مایل به دانستن علائم افسردگی و راه های درمان خانگی هستند، می توانند با مشاورین ما از طریق تماس تلفنی یا صفحات مجازی با مشاورین ما مشکل خود را در میان گذاشته تا با اصلاح رفتار های اشتباه و تغییر روند تغذیه، به ایشان در روند بهبودی کمک نماییم.